Haji
Abdul Malik bin Abdul Karim Amrullah atau lebih dikenali sebagai HAMKA ( 1908 –
1981 ) adalah seorang ulama, aktivis politik dan penulis Indonesia yang sangat
tersohor di alam Nusantara. Beliau lahir pada 17 Februari 1908 di kampung
Molek, Mininjau Sumatera Barat Indonesia.
Bapanya yang dikenali sebagai Haji Rasul, atau Syeikh Abdul Karim bin
Amrullah merupakan seorang pelopor Gerakan Islah di Minangkabau, setelah pulang
dari Makkah pada tahun 1906. Hamka
adalah seorang yang pakar dalam pelbagai bidang ilmu pengetahuan seperti
falsafah, sastera, sejarah, sosiologi dan politik, baik Islam mahupun Barat.
Persoalannnya, sejauh manakah sumbangan Hamka di Asia dalam pelbagai ilmu
pengetahuan yang beliau kuasai?
Sumbangan
beliau dalam ilmu pengetahuan yang kita tidak dapat nafikan ialah beliau dapat
menyelidiki karya ulama dan pujangga besar di Timur Tengah
seperti Zaki Mubarak, Jurji Zaidan, Abbas al-Aqqad, Mustafa al-Manfaluti dan
Hussain Haikal. Hal ini pastinya
disebabkan kelebihan yang ada padanya, iaitu kemahiran berbahasa arab yang
tinggi.
Malah,
bukan itu sahaja, beliau meniliti karya sarjana Francis, Inggeris dan Jerman
seperti Albert Camus, William James, Sigmund Freud, Arnold Toynbee, Jean Paul
Sartre, Karl Marx dan Pierre Loti.
Hal ini menunjukkan bahawa Hamka mempunyai tahap penguasaan bahasa yang
sangat baik.
Selain itu, pada tahun 1929, Hamka
telah mendirikan pusat latihan pendakwah Muhammadiyah dan dua tahun kemudian
beliau menjadi konsul Muhammadiyah di Makassar. Kemudian beliau terpilih
menjadi ketua Majlis Pimpinan Muhammadiyah di Sumatera Barat oleh Konferensi
Muhammadiyah, menggantikan S.Y. Sultan Mangkuto pada tahun 1946. Beliau
menyusun kembali pembangunan dalam Kongres Muhammadiyah ke-31 Jogjakarta pada
tahun 1950.
Tindakan Presiden Sukarno memasukkan Hamka ke dalam
penjara atas tuduhan pro-Malaysia tidak
menghalang Hamka dari menyumbang dalam perkembangan ilmu pengetahuan. Semasa beliau dipenjarakanlah beliau mulai menulis
Tafsir al-Azhar yang merupakan karya ilmiah terbesarnya. Setelah
dikeluarkan dari penjara, Hamka telah diangkat sebagai anggota Badan Musyawarah
Kebajikan Nasional Indonesia, anggota Majlis Perjalanan Haji Indonesia dan
anggota Lembaga Kebudayaan Nasional Indonesia.
Disamping itu juga, sumbangan Hamka
di Asia terserlah dalam pelbagai bidang.
Buktinya, beliau bukan sahaja aktif dalam soal keagamaan dan politik,
namun turut merupakan seorang wartawan, penulis, editor dan penerbit. Sejak tahun 1920-an, Hamka menjadi wartawan
kepada beberapa buah akhbar yang sangat terkenal pada ketika itu iaitu Pelita
Andalas, Seruan Islam, Bintang Islam dan Seruan Muhammadiyah. Pada tahun 1928,
beliau menjadi editor majalah Kemajuan Masyarakat. Pada tahun 1932, beliau
menjadi editor dan menerbitkan majalah al-Mahdi di Makasar. Hamka juga pernah
menjadi editor majalah Pedoman Masyarakat, Panji Masyarakat dan Gema Islam.
Antara sumbangan Hamka juga ialah
dia telah berjaya menghasilkan karya ilmiah Islam dan karya kreatif seperti
novel dan cerpen. Karya ilmiah tyang paling terkenal di Asia ialah Tafsir
al-Azhar yang mempunyai lima jilid.
Novel-novelnya yang telah mendapat sambutan telah dijadikan buku teks
sastera di Malaysia dan Singapura iaitu “Tenggelamnya Kapal Van Der Wijck”, “Di
Bawah Lindungan Kaabah” dan “Merantau ke Deli”.
Sumbangan Hamka dalam pelbagai ilmu
pengetahuan tidak dapat disangkal lagi.
Usahanya dalam memartabatkan agama Islam merupakan satu usaha yang murni
. Beliau bukan sekadar tokoh Tamadun Islam yang terkenal di Asia. Namun, beliau merupakan ulama dan sasterawan
yang agung di Nusantara khususnya sehingga menyebabkan beliau diangkat menjadi
tokoh Tamadun Islam di Asia.
No comments:
Post a Comment