Fenomena anak tak sah taraf di Malaysia
seakan-akan sudah menjadi masalah sosial yang lumrah dan tidak asing lagi
kepada masyarakat kita. Ini kerana perkara ini sudah terlalu kerap berlaku.
Kisah-kisah tentang pembuangan bayi terpampang di dada akhbar, sementara kes
ibu hamil tanpa nikah yang berada di pusat pemulihan semakin bertambah dari
semasa ke semasa. Berdasarkan laporan
rasmi Jabatan Pendaftaran Negara, sejak tahun 2008 hingga 2012, terdapat lebih
167,073 bayi yang direkodkan kelahirannya tanpa bapa telah didaftarkan di
Jabatan Pendaftaran Negara. Ini bermakna, secara purata: 33,415 orang bayi
dilahirkan dalam tempoh setahun. 2,784
orang bayi dilahirkan dalam tempoh sebulan.
93 orang bayi dilahirkan dalam tempoh sehari manakala 4 orang bayi telah
dilahirkan dalam tempoh sejam.
Statistik atau fakta yang dipaparkan ini
sebenarnya lebih tinggi daripada yang sedia ada sekiranya mengambil kira
kes-kes yang melibatkan pengguguran haram atau pembuangan bayi yang dipaparkan
di media dan tidak direkodkan. Walaubagaimanapun,
dalam perkara seperti ini, terdapat kemungkinan ianya berlaku disebabkan kesan
atau akibat daripada ibu bapa yang telah bercerai serta anak tersebut sukar
dipelihara atas faktor kemiskinan dan sebagainya. Persoalan yang sering ditimbulkan adalah
bagaimana hendak mengatasi perbuatan seperti ini? Terdapat pandangan yang
mengatakan supaya dilaksanakan hukuman hudud. Sebaliknya, ada pula yang
menyarankan supaya diwujudkan tempat atau sebuah pusat penyerahan bagi bayi
yang tidak dikehendaki. Jika dipilih
cara yang pertama, maka bagi orang yang ragu akan berkata: Adakah mudah untuk
memperolehi empat (4) orang saksi seperti mana yang disyaratkan? Sedangkan bayi
yang tidak berdosa terus dilahirkan di luar nikah, adakalanya ia dibuang
malahan ada pula yang dibunuh.
Sekiranya kita memilih cara yang kedua,
jika tersilap langkah atau pertimbangan maka ia boleh dan bakal menjadi galakan
kepada berleluasanya perbuatan zina kerana para penzina tidak perlu risau jika
berlaku hamil luar nikah, sebab sudah tersedia ruang dan tempat bagi
menempatkan bayi yang tidak dikehendaki.
Penyelesaian kepada permasalahan
sosial yang berlaku tidak boleh diambil melalui jalan yang singkat dan semudah
seperti yang disangka. Ia perlu dilihat dari keseluruhan aspek dengan
melibatkan pendekatan agama, pembangunan insan serta pembentukan masyarakat
yang beretika dan baik. Dalam Kanun
Keseksaan, tidak terdapat tafsiran mengenai perbuatan zina. Oleh itu, perzinaan dianggap bukanlah suatu
jenayah kerana terdapat unsur kerelaan. Ia berbeza dengan perbuatan rogol yang
dianggap sebagai satu kesalahan dan jenayah kerana terdapat unsur paksaan serta
wujudnya mangsa dalam perbuatan tersebut.
1. KONSEP ANAK TAK
SAH TARAF DALAM ISLAM
1.1 Definisi Anak Tak Sah Taraf
Anak tak sah taraf dalam istilah bahasa
Arab disebut walad al-zina[1] yang bermaksud anak zina atau anak luar nikah (suatu ketika
dahulu masyarakat di kampung menggelarkannya sebagai anak gampang). Berdasarkan
perbincangan para fuqaha’ tentang nasab seseorang anak, secara umumnya dapatlah
dirumuskan bahawa anak zina adalah merujuk kepada anak yang dilahirkan hasil perzinaan
dan bukan dari perkahwinan yang sah atau pun persetubuhan syubhah. [2]
Anak Tak Sah Taraf ialah anak yang
dilahirkan dari perhubungan yang tidak sah di sisi Hukum Syarak (Luar Nikah)
samada akibat daripada zina atau rogol dan anak tersebut lahir kurang dari enam
bulan Hijrah dari tarikh perkahwinan atau seseorang anak yang dilahirkan
selepas empat tahun pembubaran perkahwinan disebabkan kematian suami atau
perceraian dan ianya tidak berkahwin semula.
Anak tak sah taraf juga bukan anak
daripada persetubuhan syubhah atau bukan daripada anak perhambaan atau anak
yang dilahirkan kurang dari enam bulan dua lahzah daripada tarikh akad
nikah. [3] Anak tersebut (TST) dilahirkan kurang
daripada enam bulan dua lahzah (tahun qamariyyah) dari waktu “Imkan al-Dukhul”
dan ia bukan daripada persetubuhan syubhah.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[1] Hans Wehr, A Dictionary of Modern Written
Arabic, Library Du Liban, Beirut, 1980.
[2] Al-Nasab wa Atharuhu, Muhammad Yusuf Musa, Edisi
2, Dar al-Ma’rifah, Kaherah 1967, hal. 7-20.
Persetubuhan syubhah adalah merujuk kepada persetubuhan oleh lelaki dan
perempuan yang menyangka mereka adalah suami isteri yang sah. Lihat al-Mufassal
fi Ahkam al-Mar’ah wa al-Bayt al-Muslim fi al- Syariah al-Islamiyyah, Dr. Abd.
Karim Zaydan, Vol. 9, Muassasah al-Risalah, t.tp, t.t, hal. 341-344.
[3] Muzakarah Jawatankuasa Fatwa
Kebangsaan ke - 57 bertarikh 10hb. Jun 2003 telah membuat keputusan 6 bulan 2
lahzah mengikut Taqwim Qamariyyah daripada tarikh Tamkin (persetubuhan)
Manakala anak tersebut juga (TST),
boleh dinasabkan kepada lelaki yang menyebabkan kelahirannya dengan syarat
lelaki tersebut tidak menafikan yang anak tersebut bukan daripada hasil
hubungannya dengan ibu kepada anak berkenaan. Disamping itu juga tidak berlaku
penafian oleh kedua-dua belah pihak iaitu ibu dan bapa kepada anak tersebut,
juga pengisytiharan penafiannya tidak dihebahkan kepada orang ramai, dan anak
tersebut lahir setelah enam bulan atau lebih daripada tarikh pernikahan, maka
anak tersebut dikira sebagai anak yang sah taraf menurut pandangan Islam
walaupun anak tersebut terhasil sebelum dari akad nikah yang sah dan lelaki
tersebut menanggung segala yang telah diperakukannya.[4]
Seksyen 2(1) Enakmen Undang-undang Keluarga Islam (Negeri Johor) 2003 [En.
17/2003] menakrifkan anak “tak sah taraf” ertinya seseorang anak yang
dilahirkan dari hasil luar nikah dan bukan anak dari persetubuhan syubhah.
Anak
tak sah taraf juga dipanggil sebagai “anak haram” atau “anak luar nikah”. Yang
bermakna anak tersebut tidak dilahirkan di dalam perkahwinan yang sempurna
tempohnya yang diiktiraf oleh fuqaha dan perundangan.
Dalam kertas kerja berjudul “Anak Tak
Sah Taraf Mengikut Hukum Syara’’ yang dibentangkan oleh Mufti Selangor, Dato’
Setia Mohd Tamyes Abd Wahid, anak tidak
sah taraf dalam istilah bahasa Arab disebut 'walad al-zina' yang
bermaksud anak zina atau anak luar nikah.
Para Fuqaha’ bersepakat bahawa anak zina merujuk kepada anak yang
dilahirkan hasil perzinaan dan bukan daripada perkahwinan yang sah atau persetubuhan
syubhah (persetubuhan oleh lelaki dan perempuan yang menyangka mereka
adalah suami isteri yang sah). Oleh itu, kesahtarafan seseorang anak adalah
merujuk kepada perkahwinan yang sah daripada kedua ibu bapanya. Rasulullah SAW
bersabda: “(Kesahtarafan) seorang kanak-kanak berpunca daripada tempat tidur
(kedua ibu bapanya yang sah) dan seorang penzina adalah layak
ditahan.” (HR Al-Bukhari)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[4] Garis panduan mengenai anak tak sah taraf menurut hukum
syara` - Dato` Setia Hj. Mohd Tamyes bin Abdul Wahid, Dato` Seri Utama Diraja
Mufti Negeri Selangor.
Berdasarkan perbincangan para fuqaha
tentang nasab seseorang anak, secara umumnya dapatlah dirumuskan bahawa anak
zina adalah merujuk kepada anak yang dilahirkan hasil perzinaan dan bukan dari
perkahwinan yang sah atau pun persetubuhan syubhah. Akta Undang-undang Keluarga Islam
(Wilayah-wilayah Persekutuan) 1984 juga mempunyai peruntukan yang sama. Terdapat juga peruntukan yang sama dalam
Enakmen Undang undang Keluarga Islam di negeri-negeri lain di Malaysia,
contohnya di Kelantan, Melaka, Perlis, Perak, Pulau Pinang, Johor, Kedah dan
Sarawak. Hal ini bermakna, pengertian
anak tak sah taraf dalam peruntukan undang-undang negeri di Malaysia adalah
selari dengan definisi anak tak sah taraf mengikut hukum syarak.
Peruntukan Akta Undang-Undang
Keluarga Islam 1984 (Akta 303) seksyen 2 mentafsirkan anak tidak sah taraf
adalah satu istilah yang digunakan bagi anak yang tidak mempunyai nasab atau
hubungan darah yang sah sepertimana berikut: ”tak sah taraf’, berhubungan
dengan seseorang anak, ertinya dilahirkan di luar nikah dan bukan anak dari
persetubuhan syubhah.”
Enakmen Undang-undang Keluarga Islam
Selangor pula menyatakan istilah anak tak sah taraf adalah satu istilah yang
digunakan pada anak yang tidak mempunyai nasab atau hubungan darah yang sama.
Peruntukan undang-undang menyatakan bahawa : tak sah taraf berhubungan dengan
seseorang anak, ertinya dilahirkan di luar nikah dan bukan anak dari
persetubuhan syubhah.
Berdasarkan peruntukan Akta Undang-Undang
Keluarga Islam 1984 (Akta 303) seksyen 2 mentafsirkan anak tak sah taraf adalah
satu istilah yang digunakan bagi anak yang tidak mempunyai nasab atau
hubungan darah yang sah sepertimana berikut : ”tak sah taraf’, berhubungan dengan seseorang anak,
ertinya dilahirkan di luar nikah dan bukan anak dari persetubuhan syubhah; Muzakarah
Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan (MKI) kali ke-64 pada 27 Julai 2004
menyatakan bahawa Anak tak sah taraf ialah:
1. Anak yang dilahirkan di luar nikah sama ada akibat
zina atau rogol dan dia bukan daripada persetubuhan syubhah atau bukan
daripada anak perhambaan.
2. Anak dilahirkan kurang dari 6 bulan 2 lahzah
(saat) mengikut Takwim Qamariah daripada tarikh tamkin (setubuh).
3. Anak yang dilahirkan lebih daripada 6
bulan 2 lahzah (saat) mengikut takwim Qamariah daripada waktu tamkin (setubuh)
selepas akad yang sah dan ada bukti dari segi syarak bahawa anak tersebut ialah
anak tanpa nikah melalui iqrar (pengakuan) mereka yang berkenaan (suami
dan isteri atau salah seorang daripadanya), atau 4 orang saksi yang memenuhi
syarat-syarat mengikut Hukum Syarak. [5]
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
[5] Warta Kerajaan Negeri Selangor No. 9, Jil. 58,
[Mufti Sel. 500-2; PU. Sel. AGM. 0007 Jld.2].
No comments:
Post a Comment